Zestawienie informacji na temat tego, ile w ciągu roku zarabia przeciętny Polak z danymi pochodzącymi z lat ubiegłych, pozwala ocenić, czy mamy do czynienia ze zubożeniem społeczeństwa, czy też Polacy żyją coraz dostatniej, lepiej. Zebrane dane porównywane są również z danymi pozyskanymi w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak i poza nią, na czele z USA. Dzięki temu wiemy, jak duże różnice występują pomiędzy zarobkami w Polsce i zagranicą. Oczywiście należy przy tym zauważyć, że nie wszędzie dane zbierane są w ten sam sposób. A jak to wygląda w naszym kraju? Jak wyliczana jest średnia krajowa w Polsce?
Płaca minimalna a średnia krajowa w Polsce
Płaca minimalna to jeden z parametrów budzących w Polsce wiele emocji. Z jednej strony minimalne wynagrodzenie brutto pracowników cały czas rośnie, z drugiej wciąż pozostajemy w tyle za państwami Europy Zachodniej. Ponadto wiele osób twierdzi, że informacje o średniej krajowej są nieprawdziwe, bo członkowie jego rodziny i większość znajomych osiągają zarobki zbliżone do poziomu płacy minimalnej, a średnia krajowa pozostaje jedynie w sferze marzeń, tym bardziej, że różnica między płacą minimalną a średnią krajową w Polsce jest duża.
Jak wyliczana jest średnia krajowa?
Średnia krajowa płaca brutto to wskaźnik informujący o przeciętnych zarobkach statystycznego Polaka w danym okresie. Za wyliczenia wskaźnika w każdym miesiącu odpowiada Główny Urząd Statystyczny i to na jego stronie co miesiąc pojawiają się zaktualizowane dane. Po zakończeniu roku oczywiście da się obliczyć średnią dla minionych dwunastu miesięcy i to właśnie te dane wzbudzają w Polakach najwięcej emocji.
Główny Urząd Statystyczny podaje dwie wielkości średniej krajowej. Pierwsza to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, druga to przeciętne wynagrodzenie w gospodarce krajowej. Wskaźniki te wyliczane są w odmienny sposób i inne jest ich znaczenie na przeciętnego obywatela.
Średnia krajowa w Polsce – sektor przedsiębiorstw
Jeśli chodzi o średnią krajową w sektorze przedsiębiorstw, wyliczana jest na podstawie wynagrodzeń brutto pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (pod uwagę bierze się tylko firmy, które zatrudniają powyżej 10 pracowników), wypłat z tytułu udziału w zyskach oraz nadwyżek bilansowych w spółdzielniach. Dla przedsiębiorców wartość ta ma spore znaczenie, bowiem samodzielnie odprowadzają nie tylko podatki, ale też składki na ubezpieczenie. Średnie, miesięczne wynagrodzenie, wyliczane dla sektora przedsiębiorstw w IV kwartale roku jest punktem wyjścia do wyliczenia podstawy składki zdrowotnej, stanowiącej 75% przeciętnego wynagrodzenia.
Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej
Wskaźnik ten wyliczany jest na podstawie tych samych danych, co średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw, ale pod uwagę brane są również firmy, które zatrudniają poniżej 10 pracowników. Mikroprzedsiębiorstwa mają zatem duży wpływ na ostateczną wysokość średniej krajowej. Co ciekawe, media chętnie pomijają przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, a jako średnią krajową podają wartość wyliczaną dla sektora przedsiębiorstw. Nie trudno się domyśleć, że w nie ma ona wiele wspólnego ze stanem rzeczywistym.